KHUYẾN NGHỊ CỦA HIỆP HỘI UNG THƯ HOA KỲ VỀ TẦM SOÁT PHÁT HIỆN SỚM UNG THƯ

Xét nghiệm tầm soát được sử dụng để phát hiện bệnh ung thư trước khi xuất hiện triệu chứng. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ đưa ra các khuyến nghị dưới đây để hướng dẫn người dân trao đổi với bác sĩ về việc tầm soát phát hiện ung thư.

Ung thư vú

• Phụ nữ từ 40 đến 44 tuổi nên bắt đầu tầm soát ung thư vú bằng cách chụp X-quang tuyến vú hàng năm nếu như họ có nhu cầu.
• Phụ nữ từ 45 đến 54 tuổi nên chụp X-quang tuyến vú hàng năm.
• Phụ nữ từ 55 tuổi trở lên có thể đổi thành chụp X-quang tuyến vú 2 năm 1 lần hoặc tiếp tục tầm soát hàng năm.
• Việc tầm soát nên được tiếp diễn nếu người phụ nữ có sức khỏe tốt và dự kiến có thể sống thêm được 10 năm hoặc lâu hơn.
• Tất cả phụ nữ nên biết những lợi ích, hạn chế và tác hại có thể gặp của việc tầm soát ung thư vú.

Phụ nữ cũng nên biết vú của họ khi bình thường trông như thế nào và cảm giác ra sao và họ cần báo cáo ngay lập tức những thay đổi bất thường ở vú cho bác sỹ.

Một vài người phụ nữ - do tiền sử gia đình, có khuynh hướng di truyền hoặc một số yếu tố khác – nên được tầm soát bằng MRI song hành với chụp X-quang tuyến vú (Số phụ nữ rơi vào trường hợp này rất ít). Hãy trao đổi với bác sỹ về những nguy cơ mắc bệnh ung thư vú và kế hoạch tầm soát ung thư tốt nhất dành cho bạn

Polyp và ung thư đại trực tràng

Với những người có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng ở mức trung bình, Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ khuyên nên bắt đầu tầm soát ung thư định kỳ từ tuổi 45. Việc này có thể thực hiện bằng một xét nghiệm tìm các dấu hiệu ung thư trong phân, hoặc xét nghiệm đại tràng và trực tràng (xét ngiệm hình ảnh). Hãy trao đổi với bác sỹ của bạn để xem loại xét nghiệm nào phù hợp với bạn và trao đổi với đơn vị cung cấp bảo hiểm để biết về mức chi trả cho bạn. Bất kể bạn chọn loại xét nghiệm nào, điều quan trọng là bạn được tầm soát.

Ảnh 1: Nội soi đại tràng

Nếu bạn có sức khỏe tốt, bạn nên tiếp tục kiểm tra thường xuyên đến 75 tuổi.

Đối với những người từ 76 đến 85 tuổi, cần trao đổi với bác sỹ để xem việc tiếp tục tầm soát có phù hợp hay không. Hãy tính đến mong muốn, sức khỏe tổng thể và lịch sử khám tầm soát trong quá khứ khi đưa ra quyết định.

Những người trên 85 tuổi thì không nên tầm soát ung thư đại trực tràng nữa.

Nếu bạn chọn tầm soát bằng một xét nghiệm thay vì nội soi đại tràng và nhận bất kỳ kết quả bất thường nào thì sau đó đều cần phải nội soi đại tràng.

Ung thư cổ tử cung

· Tầm soát ung thư cổ tử cung nên được bắt đầu ở độ tuổi 25. Những người dưới 25 tuổi không nên tầm soát vì ung thư cổ tử cung rất hiếm ở nhóm tuổi này.

· Những người ở độ tuổi từ 25 đến 65 nên làm xét nghiệm HPV cơ bản (xét nghiệm u nhú) 5 năm 1 lần. Nếu không có xét nghiệm HPV cơ bản, có thể làm một xét nghiệm đồng thời (1 xét nghiệm HPV cùng với một xét nghiệm Pap) 5 năm một lần hoặc làm xét nghiệm Pap 3 năm một lần .

(Xét nghiện HPV cơ bản là xét nghiệm độc lập với mục đích sàng lọc. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Thuốc Hoa Kỳ đã chấp nhận một số xét nghiệm nhất định là xét nghiệm HPV cơ bản).

Dù bạn chọn phương pháp nào, điều quan trọng cần nhớ là cần tầm soát định kỳ.

• Những người trên 65 tuổi đã xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung thường xuyên trong 10 năm qua với kết quả bình thường thì không cần làm xét nghiệm nữa. Không cần bắt đầu lại nếu bạn dừng việc khám tầm soát này. Những người có tiền sử tổn thương tiền ung thư cổ tử cung nghiêm trọng nên tiếp tục xét nghiệm tầm soát thêm ít nhất 25 năm sau khi có chẩn đoán, ngay cả khi qua tuổi 65.
• Những người đã phẫu thuật cắt bỏ cổ tử cung vì những lí do không liên quan đến ung thư không cần làm xét nghiệm tầm soát.
• Những người đã được tiêm vắc xin phòng virut HPV vẫn nên tuân theo các khuyến nghị khám tầm soát dành cho nhóm tuổi của họ.

Một số người – do tiền sử sức khỏe cá nhân (nhiễm HIV, cấy ghép tạng, phơi nhiễm với DES, v.v…) – có thể cần một lịch trình khác để tầm soát ung thư cổ tử cung. Hãy nói cho bác sỹ biết về tiền sử sức khỏe của bạn trước khi quyết định lịch trình tầm soát.

Ung thư nội mạc tử cung

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo rằng vào thời kỳ mãn kinh, tất cả phụ nữ nên được biết về các nguy cơ và triệu chứng của ung thư nội mạc tử cung. Phụ nữ nên thông báo bất kỳ hiện tượng chảy máu hoặc dấu hiệu bất thường nào ở âm đạo cho bác sĩ của họ.

Một vài phụ nữ - do tiền sử sức khỏe của họ - có thể cần cân nhắc việc sinh thiết nội mạc tử cung hàng năm. Hãy trao đổi với bác sỹ về tiền sử sức khỏe của bạn.

Ung thư phổi

Phiên bản hướng dẫn tầm soát ung thư phổi của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) (từ năm 2018) đang được gỡ xuống để xem xét các bằng chứng khoa học mới sẽ được đưa vào bản cập nhật tiếp theo. Trong khi hướng dẫn mới đang được hoàn thiện, ACS khuyến cáo các nhân viên y tế và những người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư phổi hãy thực hiện theo các khuyến nghị mới nhất về tầm soát ung thư phổi định kỳ từ Nhóm Dịch vụ Phòng ngừa Hoa Kỳ (USPSTF), Viện Bác sĩ gia đình Hoa Kỳ (AAFP) hoặc Trường Cao đẳng Bác sĩ lồng ngực Hoa Kỳ. Các tổ chức này khuyến cáo tầm soát ung thư phổi hàng năm bằng chụp LDCT (chụp cắt lớp liều thấp) cho những đối tượng sau:

• Những người từ 50 đến 80 tuổi, sức khỏe tương đối tốt và
• Những người đang hút thuốc hoặc đã bỏ thuốc trong vòng 15 năm trở lại đây và
• Những người có tiền sử hút thuốc ít nhất 20 bao/năm. (Đây là số bao thuốc hút mỗi ngày nhân với số năm hút thuốc. Ví dụ: một người hút 2 bao một ngày trong 10 năm [2x10=20] có 20 năm hút thuốc, cũng như vậy người hút 1 bao thuốc 1 ngày trong 20 năm [số bao-năm là1x20=20])

Ảnh 2: chụp cắt lớp (CT)

Những người chuẩn bị khám tầm soát cần lưu ý:

• Nhận tư vấn bỏ thuốc lá nếu họ đang hút thuốc và
• Đã được bác sĩ thông báo về những lợi ích, giới hạn và tác hại có thể có của việc tầm soát bằng chụp cắt lớp LDCT và
• Có thể đến các trung tâm có nhiều kinh nghiệm khám và điều trị ung thư phổi để tầm soát.

Ung thư tiền liệt tuyến

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo rằng nam giới nên quyết định tầm soát ung thư tuyến tiền liệt sau khi được bác sỹ giải thích đầy đủ thông tin. Các nghiên cứu vẫn chưa chứng minh được rằng lợi ích của việc tầm soát lớn hơn hay tác hại do tầm soát và điều trị có thể gây ra. Chúng tôi tin rằng nam giới không nên làm xét nghiệm tầm soát khi chưa có đủ thông tin về những điều chúng ta đã biết và chưa biết về những rủi ro, lợi ích của việc xét nghiệm tầm soát ung thư tuyến tiền liệt.

Bắt đầu từ tuổi 50, nam giới nên trao đổi với bác sỹ về những ưu nhược điểm của việc tầm soát để quyết định xem tầm soát có phải là lựa chọn phù hợp hay không.

Nếu bạn có cha hay anh em trai bị ung thư tiền liệt tuyến trước 65 tuổi thì bạn nên trao đổi với bác sỹ về tầm soát ung thư tuyến tiền liệt khi bước vào tuổi 45.

Nếu bạn quyết định làm các xét nghiệm tầm soát, bạn nên làm xét nghiệm máu PSA đi kèm hoặc không đi kèm với khám trực tràng. Tần suất xét nghiệm tầm soát của bạn sẽ phụ thuộc vào chỉ số PSA.

Kiểm soát sức khỏe của bạn và giảm nguy cơ mắc ung thư

• Tránh xa tất cả các dạng thuốc lá.
• Đạt và duy trì cân nặng hợp lý.
• Vận động thể chất thường xuyên.
• Ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây và rau quả.
• Tốt nhất là không uống rượu. Nếu bạn uống rượu, không quá 1 ly mỗi ngày đối với phụ nữ hoặc 2 ly mỗi ngày đối với nam giới
• Bảo vệ làn da của bạn.
• Biết tiền sử bệnh của bản thân, tiền sử gia đình và những nguy cơ của bạn.
• Đi khám sức khỏe và làm các xét nghiệm tầm soát ung thư định kỳ.

Nguồn: Dịch từ www.cancer.org - Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ

Đường dẫn: https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/american-cancer-society-guidelines-for-the-early-detection-of-cancer.html

Biên dịch: ThS. Nguyễn Hà My, Phòng Quản lý chất lượng – Công tác xã hội, Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội

Hiệu đính: ThS.BS. Nguyễn Thanh Hằng – Phòng HTQT-NCKH